مخازن بتنی و فولادی، معمولا منبعی برای ذخیره آب، مواد و محلول‌های شیمیایی و… هستند. بتن و فولاد جزء مصالحی محسوب می‌شوند که عوامل بسیار زیادی بر عملکرد و رفتار آن‌ها تاثیر گذار است.گاهی ممکن است مواد نگه‌داری شده در مخازن بتنی یا فولادی، از نوع مواد اسیدی و خورنده باشند یا حتی ممکن است مخزن برای نگه‌داری آب ساخته شده باشد. در چنین شرایطی، اگر از بتن‌های معمولی در ساخت مخزن استفاده شده باشد، ممکن است با نفوذ مایع نگه‌داری‌شده در مخزن به داخل بتن و یا تحت اثر شرایط محیطی، بتن دچار خوردگی شود. همچنین این نوع از آسیب‌ها، در مخازن فولادی نیز رخ می‌دهد . خوردگی باعث از بین‌رفت مصالح استفاده شده در ساخت مخازن می‌شود. ممکن است این آسیب آن‌چنان پیشرفت کند تا باعث به وجود آمدن نشتی در مخازن شود. تشخیص نشتی مخازن مخصوصا در مخازنی که درون زمین ساخته می‌شوند، چندان کار آسانی نیست. و معمولا برای تشخیص نشتی، به طور مداوم سطح مایع درون مخزن را اندازه گیری می‌کنند. خوردگی حتی می‌تواند منجرب به آلوده شدن ماده نگه‌داری شده در مخزن شود. چنین آسیب‌هایی به هیچ‌عنوان خوشایند نبوده و تمامی افراد فعال در حوزه ساخت مخازن و یا مصرف کنندگان آن، این پدیده را نامطلوب می‌دانند. زیرا آسیب دیدن مخازن و یا موادی که در آن‌ها نگه‌داری می‌شود، به شدت زیان آور است. بدین منظور برای دستیابی به یک ساختار باکیفیت و با دوام، بایستی طراحی و ساخت مخازن ، با در نظرگیری شرایط محیطی،نوع ماده‌ای که قرار است در مخزن نگه‌داری شود،شرایط دمایی و… انجام گردد. راهکارهای زیادی برای مقاوم سازی مخازن در برابر حملات شیمیایی و عوامل محیطی وجود دارد. اما پرکاربردترین نوع این راهکارها،روش لاینینگ مخازن فولادی و بتنی است. لاینینگ مخازن به معنی اعمال پوششی محافظ در برابر حملات شیمیایی و عوامل خورنده می‌باشد. این پوشش، طوری تعبیه می‌شود که انگار یک مخزن مقاوم درون مخزن موجود ساخته شده است. لاینینگ مخازن، می‌تواند هم به عنوان اقدامات پیشگیرانه ( قبل از آسیب دیدن مخزن) و هم به عنوان اقدامات اصلاحی و تعمیری (بعد از آسیب دیدن مخزن) استقاده شود .
بهترین مصالح برای اجرای لاینینگ مخازن فولادی و بتنی، پلیمر تقویت‌شده با الیاف شیشه(GFRP) است. پلیمرهای تقویت‌شده با الیاف شیشه(GRP) موادی هستند با دوام و با مقاومت بالا در برابر خوردگی و حملات شیمیایی. این مواد ساختاری انعطاف پذیر داشته و به راحتی برروی سطوح مورد نظر قرار می‌گیرد. به علاوه، این مواد با انواع مصالح ساختمانی نظیر فولاد، بتن،چوب و… سازگار است . برای نصب پلیمرهای تقویت‌شده با الیاف شیشه ((GFRP بر روی سطوح، از رزین‌های مخصوص استفاده می‌شود. این مواد چسباننده (رزین‌ها) باید نسبت به شرایط محیطی و دمایی و همچنین نوع مواد نگه‌داری شده در مخازن طبق استانداردهای موجود انتخاب شود. روش‌های دیگری چون کاشی کاری ، اعمال اپوکسی نیز می‌تواند جهت اجرای لاینینگ مخازن استفاده شود. اما این روش‌ها از مشکلات اجرایی زیادی برخوردار هستند. در لاینینگ مخازن با استفاده از کاشی کاری، احتمال کنده شدن برخی از کاشی‌ها به دلیل نظافت مداوم ، فشار زیاد و… وجود داشته و در چنین شرایطی فضایی ایجاد شده که به باکتری‌ها و میکروب‌ها فرصت رشد می‌دهند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که لاینینگ مخازن به روش GRP نسبت به دیگر روش‌ها از همه نظر مقرون به صرفه‌تر است .
پلیمرهای تقویت‌شده با الیاف شیشه (GFRP)
پلیمرهای تقویت‌شده با الیاف شیشه، در ضخامت‌ها و شکل‌های مختلفی مثل پارچه‌های شیشه تک‌جهته،پارچه شیشه دوجهته و همچنین پارچه‌های سوزنی در بازار ارائه می‌شوند. این کامپوزیت‌ها نسبت به وزن کم از مقاومت بالایی برخوردار هستند. علاوه بر این، در برابر حملات قلیایی و خوردگی نیز بسیار مقاوم هستند.همچنین پلیمرهای تقویت‌شده با الیاف شیشه موادی هستند که آب را آلوده نمی‌کنند و کاملا با آن سازگارند. این مواد دارای گواهینامه شورای تحقیقات آب هستند که الزامات ادارات آب را برآورده می کند. بدین منظور از این نوع مواد می‌توان برای مقاوم سازی مخازن و لوله‌ها استفاده نمود. پلیمرهای تقویت‌شده با الیاف شیشه (GFRP) با استفاده از رزین‌ها بر روی سطوح مورد نظر نصب می‌شوند. نوع رزین نیز باید نسبت به شرایط محیطی و دمایی انتخاب شود. نصب این پلیمرهای تقویت شده بر روی سطوح به صورت لایه‌ای انجام می‌شود. به طوری که ابتدا با استفاده ار قلمو رزین مربوطه به سطح اعمال شده و سپس یک لایه از این کامپوزیت‌ها روی سطح قرارگرفته و سپس باری دیگر رزین با قلمو به سطح اعمال می‌شود. با توجه به طراحی صورت گرفته و بنا به تعداد لایه‌های مشخص شده این مراحل ادامه‌می‌یابد.
ویژگی پلیمرهای تقویت‌شده با الیاف شیشه (GFRP)
- سبک وزن
- مقاوم در برابر حملات قلیایی
- مقاوم در برابر واکنش‌های شیمیایی
- مقاوم در برابر خوردگی
- مقاومت در برابر سایش
- مقاوم در برابر حریق
- شکل‌پذیر
- رسانای الکتریکی
انواع کاربرد پلیمرهای تقویت شده با شیشه (GRP)
- مخازن فلزی و بتنی ذخیره مایعات
- برج‌های خنک کننده و کندانسورهای تبخیری
- حوضچه‌های مواد شیمیایی و سوختی
- مخازن فاضلاب
- کانال‌های زهکشی، آبگذرها و جوی‌ها
- سقف‌های مسطح
- کف‌ها و دیوارها
ویژگی لاینینگ مخازن و لوله‌ها با GRP
- به راحتی قابل نصب است .
- از مقاومت بالایی برخوردار است .
- نفوذناپذیر است .
- عمر مفید بالایی دارد .
- آب را آلوده نمی‌کند .
- در برابر رشد باکتری‌ها و نفوذ حشرات مقاوم است .
- در برابر حملات قلیایی مقاوم است .
- مقاوم در برابر تغییرات دمایی و واکنش‌های شیمیایی
مواد مورد استفاده در لاینینگ مخازم با استفاده از GRP
- پارچه‌های شیشه سوزنی (مت شیشه‌ای)
- پارچه شیشه دوجهته
- تیشو الیاف شیشه
- اسپاسک شیشه
- پرایمر پایه ونیل استر
- پرایمر پایه اپوکسی
- رزیت پایه ونیل استر
- رزین پایه اپوکسی
- ژلکوت پایه ونیل استر
- ژلکت پایه اپوکسی
روش اجرای لاینینگ مخازن‌و لوله‌ها با پلیمر تقویت شده با الیاف شیشه GRP))
برای اجرای لاینینگ مخازن و لوله‌ها، در ابتدا باید سطح بستر، آماده‌سازی شود. به طوری که سطح مورد نظر عاری از هرگونه ناهمواری و آلودگی باشد. معمولا برای انجام عملیات آماده‌سازی سطح از روش گریت بلاست (ماسه پاشی) استفاده می‌شود. اما در مواقعی که سطح، به دلیل آسیب‌دیدگی‌های مداوم، شکننده شده باشد می‌توان از روش‌هایی چون اعمال بخار، اعمال استون و پاک‌سازی به وسیله سیم یا مسواک استفاده نمود. بعد از اطمینان از آماده‌سازی سطح، باید یک لایه پرایمر به منظور آب‌بندی و فراهم نمودن پیوند و اتصال خوب و مناسب بین بستر و پلیمرهای تقویت شده با الیاق شیشه (GRP) اعمال گردد . سپس نسبت به هدف تعیین شده باید به تعداد مورد نیاز لایه‌های GRP توسط رزین بر روی سطح نصب شوند. در نهایت یک لایه ژل کت برای مقاومت در برابر مواد شیمیایی، تغییرات دمای و جلوگیری از نفوذ حشرات اعمال می‌گردد.
