‏ وال پست چیست؟

دیوارهای پیرامونی و داخلی موجود در هر سازه‌ایی، مانند دیگر عناصر سازه، باید در برابر هرگونه نیروی جانبی، مهار شوند. ‏دیوار پیرامونی یا داخلی، علاوه بر ارضا ضابطه مهاری، نباید سختی به تیر و ستون‌های اطراف اعمال کند. بدین منظور، ‏مباحث نوین مقررات ملی ساختمان همچون دیگر استانداردهای به روز موجود در جهان، راهکارهایی جهت جداسازی دیوار ‏از المان‌های سازه‌ایی چون تیر و ستون را ارائه می‌دهند. این ضوابط، بر مبنای فراهم نمودن شکل‌پذیری دیوار در حین ‏اعمال نیرو جانبی و در مقابل عدم اعمال سختی به تیر و ستون، ارائه شده‌اند. با رعایت ضوابط و اجرای درست وال پست، ‏می‌توان از انتقال نیروی‌های جانبی از جمله نیروی زلزله یا باد از طریق دیوار به تیر و ستون اطراف آن، اطمینان حاصل ‏نمود. در چنین حالتی، می‌توان از تخریب دیوارهای پیرامونی ناشی از قرارگیری در معرض نیروهای جانبی، جلوگیری نمود. ‏وال پست‌ها در انواع مختلفی اجرا می‌شوند. این مقاله، در راستای شناخت انواع وال پست و روش‌های اجرای آن تنظیم ‏گردیده است.‏

وال پست ‏wall post)‎‏) چیست؟‏

وال پست، سیستمی متشکل از انواع پروفیل، نبشی، پلی استایرن یا یونولیت، الیاف FRP و… بوده که به منظور مهار ‏نمودن دیوارهای غیرسازه‌ایی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. وال پست‌ها علاوه بر مهار نمودن دیوارهای غیرسازه‌ایی، آن‌ها را ‏از تیر و ستون یا دیگر المان‌های سازه‌ایی جدا نموده تا سختی ناشی از وزن دیوار به این المان‌ها وارد نشود. وال پست با ‏تامین مهاری و شکل‌پذیری دیوار، از تخریب، واژگونی یا ترک خوردگی ناشی از نیروهای جانبی، جلوگیری می‌نماید. وال ‏پست‌ها هم در سازه‌های بتنی و هم در سازه‌های فولادی، قابل اجرا هستند.‏

هدف از اجرای وال پست دیوار چیست؟

بر اساس پیوست ششم استاندارد 2800 و نشریه 714 سازمان برنامه و بودجه، وال پست دو وظیفه مهم را در ساختمان ها ایفا می کند. اول اینکه این سیستم می تواند طول آزاد دیوارها را محدود کند و اجازه ندهد که طول آزاد دیوار باعث تخریب دیوار و کاهش استحکام آن شود. از این رو در دیوارهایی که طول آزاد زیادی دارند، اجرای وال پست به یک ضرورت تبدیل شده است.
هدف دوم از اجرای این سیستم در ساختمان های مختلف، انتقال بارهای توزیع شده در راستای افقی به تیرها است. دیوارها، اجزای غیر سازه ای هستند که نمی توانند بارهای جانبی را تحمل کنند. در عوض تیرها، اجزای سازه ای هستند که به دلیل استحکام بالا قادر به تحمل بارهای عمودی هستند. سیستم وال پست با هر روشی که اجرا شود، می تواند بار را به سمت تیرهای سازه ای منتقل کند و از خرابی دیوار جلوگیری نماید.

مهم ترین مزایا وال‌پست چیست؟

وال پست ها از مزایای فوق العاده ای برخوردارند. مهم ترین مزیت این وادارها جلوگیری از ترک خوردگی دیوارها در اثر بارهای جانبی است. به طور کلی وادارها می توانند آسیب های ناشی از زلزله را در دیوارها به حداقل برسانند. از دیگر کاربردهای این محصول محافظت از در و پنجره، عایق تاسیسات ساختمان و … است. نکته قابل توجه در رابطه با وادارها امکان استفاده از آن ها در ساختمان های اسکلت فلزی و بتنی می باشد. بنابراین می توان وادارها را در اکثر ساختمان ها برای مهار بارهای ناشی از زلزله مورد استفاده قرار داد.

انواع وال پست متداول در صنعت ساختمان سازی

به عنوان روش های جایگزین با وال پست های سنتی، وال پست منقطع، وال مش و وال پست بتنی روی کار آمده اند که هر کدام روش های اجرای متفاوت و ویژگی های مخصوص به خود را دارند. به طور کلی، وال پست‌ها بر اساس قطعات مورد استفاده و نوع اتصالات، به چند دسته طبقه بندی می‌شوند.

انواع وال پست ‏از نظر قطعات مورد استفاده در ساخت، عبارت است از:‏

• وال پست با مقطع نبشی یا ناودانی : از این نوع وال پست، معمولا در اتصال اجزای دیوار با اجزای قائم و افقی موجود در سازه با اتصال کشویی مثل تیر، ستون و سقف استفاده می‌شود.
• وال پست ساخته شده از IPE : این نوع از وال پست‌ها به عنوان یک وال پست میانی یا وادار، کاربرد دارند.
• وال پست ساخته شده از قوطی : این دسته از وال پست نیز، کاربردی مشابه به وال پست‌های IPE دارد.
• وال پست FRP: وال پست FRP نوعی دیگر از انواع وال پست بوده که با استفاده از الیاف کربن و یا الیاف شیشه و چسب و رزین اپوکسی اجرا می‌شود.
• وال پست با مش الیاف کربن: سهولت در نصب وال پست با مش الیاف کربن، مزیتی منحصر به فرد برای کارفرمایان، پیمانکاران و مجریان به حساب می‌آید.
• وال پست با مش فایبر گلاس یا وال مش : وال پست‌های مش فایبرگلاس به سادگی قابل اجرا بوده و تنها کافیست توری فایبرگلاس طبق نقشه طرح، در جای خود قرار گیرد.

انواع وال پست از نظر اتصالات، عبارت است از:

• وال پست با اتصالات کشویی : این دسته از اتصالات با استفاده از نبشی یا ناودانی اجرا می‌شود. اتصالات کشویی به منظور کنترل حرکت خارج صفحه دیوار، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• وال پست با اتصالات ارتجاعی : این دسته از اتصالات وال پست‌ها، با استفاده از بست‌های فلزی منعطف، قابل اجرا است. با استفاده از این بست‌ها، هزینه اجرا کاهش می‌یابد. زیرا این دسته از اتصالات وال پست‌ها، بدون نیاز به جوش و با استفاده از پیچ و رول پلاک ساده، اجرا می‌شود. بست‌های ارتجاعی، عمدتا در وال پست‌های دیوار بلوک AAC، کاربرد دارد.

توجه : نوع مصالح دیوارچینی، یکی از عوامل موثر در انتخاب نوع وال پست می‌باشد. بنابراین، نوع وال پست باید با سنجش ‏شرایط پروژه، انتخاب و اجرا شود. این مقاله، در ادامه وال پست‌ها را در دیوارهایی با بلوک‌های AAC، بلوک های سیمانی، ‏بلوک‌های سفالی و آجر، بررسی و ارائه می‌دهد.‏

اجزای تشکیل دهنده وال پست‌ها

وال پست‌ها از اجزایی چون عضوهای قائم یا وادارها، میلگردهای بستر، صفحه فلز جهت برقراری اتصالات، بست‌های فلزی، ‏قلاب فلزی، یونولیت یا پشم سنگ، مش فایبرگلاس، اتصالات پیچ و پرچی یا اتصالات جوشی، تیرک و… ساخته می‌شود.‏

وال پست در دیوارهای ساخته شده با بلوک AAC

در صورت استفاده از بلوک‌های ‏AAC در دیوار چینی پیرامونی یا داخلی غیر سازه‌ایی، می‌توان از اتصالات کشویی و ‏اتصالات ارتجاعی، به منظور اتصال دیوار با اجزای قائم یا وادارها، استفاده نمود. در دیوارهای بلوک ‏AAC، جهت برقراری ‏اتصالات بین بلوک‌ها، از بست‌های فلزی در فواصل از پیش تعیین شده، استفاده می‌شود. وادارها می‌توانند با استفاده ‏از قوطی و ‏IPE‏ تعبیه شوند. توجه کنید که تمامی قطعات مورد استفاده در اجرای وال پست دیوارهای بلوکی ‏AAC، می‌بایست ابعاد و دیگر ضوابط مندرج در جداول موجود در پیوست ششم استاندارد 2800 و نشریه 819 را ارضا ‏نمایند.

وال پست در دیوارهای ساخته شده با بلوک سیمانی، بلوک سفالی و آجر

در اجرای وال پست دیوارهای بلوک سیمانی، بلوک سفالی و آجری عمدتا از اتصالات کشویی، جهت برقراری ‏اتصال بین دیوار و اجزای قائم یا وال پست میانی، استفاده می‌شود. با استفاده از این نوع اتصال، حرکات خارج ‏صفحه دیوار، کنترل می‌شود. علاوه بر این، از میلگردهای بستر خرپایی و یا نردبانی سرتاسری مدفون در ملات چسباننده ‏بلوک‌ها که در ادامه، به منظور فراهم نمودن اتصالاتی مناسب بین بلوک‌ها استفاده می‌شود. در صورتی که ارتفاع دیوارهای ‏بلوک سیمانی از حد مجاز مندرج در آیین نامه یعنی 3.5 متر، بیشتر شود، اجرای وال پست افقی، الزامی است. در ‏دیوارهای بلوکی، می‌توان الیاف کربن یا شیشه را به جای وادارها یا وال پست‌های میانی استفاده نمود. در چنین حالتی، ‏هزینه اجرای وال پست، به طور قابل توجهی، کاهش می‌یابد. تمامی قطعات و المان‌های مصرفی در وال پست دیوارهای ‏بلوک سیمانی، می‌بایست ابعاد، فواصل و دیگر ضوابط موجود در در پیوست ششم استاندارد 2800 و نشریه 819 را ‏برآورد نمایند. ‏

تفاوت وال پست در سازه بتنی و فولادی

عمده تفاوت وال پست در سازه‌ی بتنی و فولادی، نوع اتصالات آن‌ها است. وال پست در سازه بتنی، با استفاده ‏از بولت و یا پیچ و پرچ اجرا می‌شود، اما در سازه‌های فولادی، با استفاده از اتصالات جوشی، اجرا می‌گردد.‏

طراحی و محاسبات وال پست مطابق آیین نامه

طراحی و محاسبات وال پست باید مطابق با ضوابط آیین نامه انجام شود تا بتوان از عملکرد سیستم وال پست به بهترین شکل ممکن بهره مند شد. با توجه به ضرورت اجرای این سیستم در همه ساختمان ها، ضوابط آیین نامه‌ای مختلفی نیز بدین منظور تدوین شده اند. در حال حاضر 4 آیین نامه و ضابطه مهم برای اجرای وال پست در ساختمان ها موجود هستند که مهندسین مجری و محاسب باید به آن ها رجوع کنند.

• پیوست 6 استاندارد 2800 (طراحی لرزه ای و اجرای اجزای غیر سازه ای معماری)

پیوست ششم استاندارد 2800، مهم ترین ضابطه برای اجرای وال پست است. در این پیوست به طور کامل در مورد نحوه طراحی لرزه ای و اجرای اجزای غیر سازه ای معماری توضیح داده شده است. به طور کامل در مورد نوع مصالح استفاده شده و نحوه اجرای آن ها در ساختمان ها در این پیوست می توان اطلاعات جمع آوری کرد.

• نشریه 714 ” دستورالعمل طراحی سازه اي و الزامات و ضوابط عملکردی و اجرایی نماي خارجی ساختمان ها “

نشریه 714 یکی دیگر از آیین نامه هایی است که در آن مطالب مهمی برای اجرای وال پست منقطع، وال مش و همچنین وال پست بتنی توضیح داده شده اند. بخشی از مطالب این نشریه با پیوست ششم استاندارد 2800 یکسان و مشابه هستند. با این تفاوت که در این نشریه روی اجرای نمای خارجی ساختمان ها نیز تاکید شده است.

• نشریه 729 “راهنمای طراحی لرزه ای دیوارهای بنایی غیرسازه ای مسلح به میلگرد بستر”

نشریه 729 یکی دیگر از نشریه هایی است که برای طراحی و اجرای وال پست مورد استفاده قرار می گیرد. در این نشریه، بیشتر روی طراحی لرزه ای دیوارهای بنایی غیر سازه ای مسلح به میلگرد بستر تمرکز شده است. به همین خاطر برای اجرای سیستم وال مش که نیازی به میلگرد بستر ندارد، بهتر است که به آیین نامه فوق مراجعه کنید. اما برای اجرای وال پست های همراه با میلگرد بستر، این نشریه انتخاب خوبی برای شما است.

• نشریه 819 “راهنمای طراحی سازه ای و جزئیات اجرایی دیوارهای غیرسازه ای”

نشریه 819 یک نشریه کامل تصویری در مورد طراحی سازه ای و جزئیات اجرایی دیوارهای غیر سازه ای است. در این نشریه توضیحات کامل و جامعی در مورد اجرای سیستم وال پست داده شده است. این نشریه پر از تصاویر و جدول هایی است که می توانند برای اجرای وال پست مورد استفاده قرار گیرند.

مروری بر ضوابط کلی وال پست‌‌ها

وادار یا وال پست‌های میانی : در صورتی که طول دیوار از حداکثر مجاز آیین نامه یعنی 4 متر بیشتر باشد، به منظور تامین ‏مهاری دیوار، از وادار یا وال پست میانی، استفاده می‌شود. وادارها باید به کف اتصالی مفصلی و به سقف اتصالی کشویی برای ‏ایجاد حرکت درون صفحه، داشته باشند. وادارها، به هیچ عنوان نباید به نبشی‌هایی که جهت کنترل خارج از صفحه تعبیه ‏شده‌اند، جوش شوند. اگر وادارها، به عنوان یک وال پست میانی اجرا شوند، به دلیل برآورد اتصالات کشویی توسط وادار ‏تعبیه شده، دیگر نیازی به جداسازی دیوار از وادار نیست. اما اگر دیوار مورد نظر، خارج از قاب سازه باشد، اتصال دیوار به ‏وادارهای دو انتها این دیوار، باید جداسازی وادار از دیوار با فاصله 1% ارتفاع دیوار، رعایت شود.‏

تیرک‌ها : در دیوارهایی با ارتفاع بیش از 3.5 متر، باید با استفاه از تیرک، ارتفاع آزاد دیوار را کاهش داد. در چنین دیواری، ‏تعبیه وادارهایی با فاصله حداقل 1 متری از بر ستون‌ها به منظور نگه‌داشتن تیرک، الزامی است. توجه کنید، بار ثقلی دیوار ‏فوقانی، نباید به تیرک اعمال شود. علاوه بر این، اتصال انتهایی تیرک به ستون باید به صورت نشیمن و از قابلیت جابه ‏جایی، بهره‌مند باشد. در واقع نبشی نگه‌دارنده تیرک نباید به آن جوش شود.‏ علاوه بر این، هر دو انتهای تیرک باید به فاصله 1% ارتفاع دیوار، از اعضای قائم جدا باشد.

میلگرد بستر : میلگردهای بستر، عمدتا در دیوارهای بلوک سیمانی، بلوک سفالی و آجری، کاربرد دارند. میلگردهای بستر ‏می‌توانند خرپایی و یا نرده‌ایی باشند. از این نوع میلگردها، به منظور اتصال بلوک‌ها، پیوستگی و کنترل ترک خوردگی ‏دیوار، استفاده می‌شود. حداکثر فاصله قائم مجاز میلگردهای بستر از هم، 1متر می‌باشد. این میلگردها به وسیله قلاب به ‏صفحه فلزی یا گیره‌های از قبل آماده شده در وجه ستون، با استفاده از جوش یا وصله‌های مکانیکی، نصب می‌شوند. سطح ‏مقطع، 0.0003 سطح مقطع موثر در برش خارج از صفحه، در نظر گرفته می‌شود. در ادامه با استفاده از تصاویر، ‏مشخصات میلگرد بستر، ارائه شده است :‏

بست‌های فلزی : بست‌های فلزی، به منظور ایجاد اتصالاتی ارتجاعی، کاربردی هستند. این بست‌ها می‌توانند به صورت‏U ‎‏ ‏شکل و یا به صورت خطی، به کار گرفته شوند. از بست‌های ‏U‏ شکل، در اتصالات دیوار به ستون یا دیوار به دیوار استفاده ‏می‌شود. بست‌های فلزی خطی نیز به عنوان یک عامل اتصال دهنده مناسب بلوک‌ها به هم، کاربردی هستند. این دسته از ‏مصالح مسلح کننده بتن، نباید با فاصله قائم بیشتر از حداکثر 1 متر، به کار گرفته شوند. سطح مقطع این بست‌های فلزی، ‏‏0.0003 سطح مقطع موثر در برش خارج از صفحه، در نظر گرفته می‌شود. این بست‌ها باید به صورت یک در میان در ‏صفحه قائم نصب شوند. فاصله افقی آن‌ها نباید از 900 میلی متر تجاوز نماید. اما این فاصله در اطراف بازشوها، باید کمتر از ‏‏900 میلی متر و حداکثر تا 300 میلی‌متر هم، از لبه بازشو دور باشد. طول بست‌ها، باید به گونه‌ایی باشد که دو بند از هر ‏جدار را در بگیرید. بست‌های فلزی با استفاده از میخ و رول پلاک، نصب می‌شوند.‏

نعل درگاه : از این نوع المان در مواقعی که بازشو یا پنجره‌ایی روی یک دیوار مد نظر است، استفاده می‌شود. در دیوارهایی با ‏بازشویی بزرگتر از 2.5 متر، نیاز به اجرای وادار و نعل درگاه در کنار بازشو است. در دیوارهایی با بازشوهای کوچکتر از 2.5 ‏متر، در صورتی که چهارچوب فلزی از ظرفیت باربری مورد نیاز برخوردار باشد، می‌تواند بدون وادارها به کار برده شود. در ‏چنین شرایطی، فریم فلزی پنجره یا بازشو رامی‌توان با استفاده از اتصال جوشی به بست‌های فلزی از قبل نصب شده به ‏دیوار، نصب نمود. ‏

الیاف : یکی از روش‌های نوین موجود جهت مسلح سازی دیوارهای غیر سازه‌ایی، استفاده از الیاف کربن و الیاف شیشه ‏می‌باشد. این الیاف در راستای قائم با فاصله‌های از پیش تعین شده نصب می‌شود. در این روش دیگر نیازی به اجرای ‏وادارها نبوده و چنین امری، تاثیر به سزایی بر کاهش هزینه‌های اجرای وال پست، دارد. برای نصب نوارهای الیاف کربن یا ‏شیشه، از نبشی مهار خارج از صفحه در بالا و پایین دیوار استفاده می‌شود. در صورتی که 50 میلی‌متر کف سازی مدنظر ‏باشد، نیازی به نبشی گذاری در پایین دیوار نیست. توجه کنید که اگر از الیاف به صورت سرتاسری در مسلح سازی دیوار ‏استفاده می‌شود، از الیاف کربن یا شیشه ‏gr/m²‎‏50 و اگر الیاف به صورت نواری استفاده می‌شود، از الیاف کربن و یا شیشه ‏حداقل ‏gr/m²‏100 استفاده شود.‏

معایب اجرای وال پست به روش سنتی و بازنگری پیوست 6 استاندارد 2800

اجرای وال پست در ساختمان های مختلف چند سالی است که در دستور کار مهندسین اجرایی و ناظر قرار داشته است. اما با وجود اینکه اکثر ساختمان ها در شهر کرمانشاه با وال پست تجهیز بودند، اما باز هم تخریب بسیار زیادی را در همان ساختمان ها شاهد بودیم. پس از زلزله کرمانشاه و مشاهده معایب و نواقص وال پست های اجرا شده به روش سنتی، ویرایش جدیدی برای پیوست ششم استاندارد 2800 منتشر شد که در آن روش های جدید برای مهار دیوار معرفی شدند.
در روش های جدید مهار لرزه ای ساختمان ها، میزان استفاده از مصالح گران قیمت فلزی به حداقل رسیده است و بار کمتری به ساختمان های مختلف اعمال می شود. از این رو استحکام ساختمان ها چندین برابر شده و می توان شاهد عملکرد مناسب ساختمان های مختلف در برابر زلزله بود. در ادامه مقاله به روش های جدید و بازنگری شده برای اجرای سیستم وال پست اشاره می کنیم.

مراحل اجرای وال پست دیوار در ساختمان

اجرای وال پست دیوار در ساختمان می تواند تاثیر زیادی روی عملکرد ساختمان ها در برابر زلزله و بارهای جانبی وارد شده داشته باشد. این نوع سیستم باید با توجه به نیاز ساختمان و همچنین روش توصیه شده از سوی مهندس اجرا گردد تا بتوان از عملکرد مناسب آن بهره مند شد. بسته به نوع روش انتخاب شده برای اجرای سیستم وال پست در ساختمان ها، مراحل و روش اجرای این سیستم نیز می تواند متفاوت باشد.
مهندسین و اکیپ های اجرایی باید قبل از اینکه از روش وال پست در ساختمان ها استفاده کنند، ابتدا به نقشه اجرایی این سیستم که از سوی مهندس محاسب طراحی شده دقت کنند و با توجه به آن مراحل اجرا را انجام دهند. بدیهی است که باید در این حین به ضوابط اجرایی این سیستم ها در ساختمانها نیز توجه شود؛ چرا که اجرای سیستم وال پست باید حتما مطابق با دستورالعمل های در نظر گرفته شده از سوی سازمان های برنامه و بودجه و مراجع ذی ربط باشد.

مهار دیوار ها به روش وال پست منقطع

اجرای وال پست منقطع و مهار دیوار به این روش توانسته نیازهای مردم را به استفاده از سایر روش های اجرای وال پست به حداقل برساند. برای مهار دیوار به روش وال پست منقطع، لازم است که ابتدا مهندس محاسب میزان ناودانی های منقطع مورد نیاز را مشخص کند تا بتوان قبل از رج چینی دیوار، این قطعات را در کناره های ستون با هدف متصل کردن به دیوار قرار داد. بسته به طول آزاد دیوار و شرایط مختلف آن، ناودانی ها و نبشی ها نیز باید در فواصل مختلفی از یکدیگر مورد استفاده قرار گیرند.
برای اتصال ناودانی های منقطع لازم است که از پیچ و بولت یا چسب اپوکسی استفاده شود. پس از فیکس کردن این قطعات روی ستون، نوبت به رج چینی می رسد و باید در مجاورت هر یک از ناودانی ها، یک میلگرد بستر را نیز مورد استفاده قرار داد. اجرای میلگرد بستر در دیوارهای بتنی باید با ملات انجام شود تا بتوان میلگرد را به طور کامل در داخل ملات مدفون کرد. میلگرد بستر حتما باید با مفتول های آجدار و با ورق گالوانیزه ساخته شود تا عملکرد مناسبی را از خود نشان دهد.
در نهایت برای اینکه میلگرد بستر بتواند نیرو را به سمت ناودانی های منقطع و به دنبال آن به ستون منتقل کند، باید حتما به ناودانی منقطع متصل شود. برای این کار کافیست که میلگرد بستر در داخل سوراخ های ناودانی قرار داده شود. نیازی به اتصال محکم با جوشکاری، پیچ و … نیست، چون باید میلگرد بستر در داخل ناودانی منقطع حرکت داشته باشد. در صورت نیاز و توصیه مهندس طراح، می توان از الیاف عایق کاری مانند پشم سنگ نیز در میان دیوار و ناودانی های منقطع استفاده کرد.

مهار دیوار به روش مسلح کردن با شبکه الیاف یا وال مش

یکی از ساده ترین و کم هزینه ترین روش های مسلح کردن دیوار، استفاده از شبکه الیاف یا وال پست مش است. در این روش نیازی به استفاده از میلگرد بستر یا مقاطع فولادی نیست و می توان کل کار را با کمک توری فایبرگلاس و ملات انجام داد. برای اجرای وال پست مش، لازم است که در ابتدا رج چینی دیوار مطابق با دستورالعمل های توصیه شده انجام شود. نیازی به هیچ تغییری در فرآیند دیوارچینی نیست و کل فرآیند با مش فایبرگلاس و ملات قابل انجام است.
پس از اینکه دیوارچینی به صورت کامل انجام شد، نوبت به قرار دادن شبکه الیاف روی دیوار می رسد. باید این شبکه ها به صورت نواری یا سرتاسری روی دیوار اجرا شوند که این موضوع از سوی مهندس محاسب اعلام می شود. قبل از قرار دادن توری فایبرگلاس روی دیوار، لازم است که یک لایه ملات که یا از نوع سیمانی است یا از نوع فولادی روی دیوار زده شود. در صورتی که از نازک کاری گچی روی دیوار استفاده شود، لازم است که مش فایبرگلاس نیز از نوع معمولی باشد. اما اگر مش فایبرگلاس استفاده شده از نوع مقاوم به قلیا باشد، می توان از توری فایبرگلاس AR استفاده نمود.
پس اجرای یک لایه پلاستر، توری فایبرگلاس روی آن قرار می گیرد. اما قبل از آن، باید نبشی های مهار خارج از صفحه دیوار در بالا و پایین آن اجرا شوند و لایه نهایت نازک کاری دیوار روی نبشی اجرا گردد. مجددا یک لایه پلاستر دیگر روی توری فایبرگلاس استفاده می شود، به طوری که آن را به طور کامل مدفون می کند.
نکته بسیار مهم: در صورتی که حداقل 50 میلی متر کفسازی در پایین دیوار انجام شده باشد، نیازی به اجرای نبشی نیست.

اشتباهات رایج در نصب و اجرای وال پست دیوار

مهم ترین اشتباهی که ممکن است در اجرای وال پست دیوار اتفاق بیفتد، عدم توجه به آیین نامه ها و ضوابط اجرایی است. نصب و اجرای وال پست روی دیوار باید حتما مطابق با دستورالعمل های تعیین شده از سوی آیین نامه ها و ضوابط اجرایی انجام شود تا بتوان از عملکرد مناسب آن ها بهره مند شد. بنابراین، چه مهندسین محاسب و چه مهندسین اجرایی باید دقت بیشتری روی دستورالعمل های اجرای وال پست داشته باشند. در ادامه به اشتباهات رایج در نصب و اجرای وال پست دیوار اشاره می کنیم.

• استفاده از نبشی به جای میلگرد در وال پست دیوار کاملا اشتباه است و می تواند صدمه زیادی را به وادار و ساختمان وارد کند.
• عدم اجرای پشت به پشت نبشی های افقی و قائم از جمله اشتباهات دیگری است که در وال پست دیوار اتفاق می افتد.
• برخی از پیمانکاران برای کاهش هزینه های ساختمان سازی، از مصالح ارزان قیمت و بی کیفیت استفاده می کنند. به طور مثال میلگرد بستر را با پوشش گالوانیزه سفارش نمی دهند که این موضوع کاملا اشتباه بوده و باعث تخریب میلگردها خواهد شد.
• در روش اجرای وال مش حتما باید به تناسب توری فایبرگلاس و ملات توجه داشت. توری فایبرگلاس مقاوم به قلیا یا AR باید با ملات سیمانی و توری فایبرگلاس بدون پوشش مقاوم کننده باید با ملات گچی اجرا شود.
• یکی دیگر از اشتباهاتی که در نصب و اجرای وال پست دیوار وجود دارد، عدم استفاده از میلگرد بستر آجدار است. این در حالی است که طبق آیین نامه، میلگردهای بستر حتما باید با مفتول آجدار مورد استفاده قرار گیرند تا گیرایی خوبی در سیستم دیوار داشته باشند و از صدمه دیدن آن‌ها جلوگیری کرد.

مهندسین ناظر و مسئولیت اجرای وال‌ پست در ساختمان

با توجه به اهمیت اجرای وال پست در ساختمان های مختلف، لازم است که مهندسین ناظر به طور کامل روی فرایند انجام این کار نظارت داشته باشند. در صورتی که هر گونه خطایی در حین اجرای وال پست در ساختمان اتفاق بیفتد و مهندسین ناظر آن ها را گزارش نکنند، اگر به واسطه همان خطا ساختمان ریزش کند و آسیب ببیند، مهندسین ناظر مسئولیت آن را برعهده دارند.
مهندسین ناظر باید تمامی فرآیندهای اجرای وال پست را از جمله تامین مصالح مورد نیاز، استفاده از تکنیک های اجرایی و همچنین میزان مقاومتی که در دیوار ایجاد می کنند، مورد بررسی قرار دهند. اگر خطایی در هر یک از مراحل ذکر شده در این سیستم وجود داشت، این مهندسین ناظر هستند که باید آن ها را به بخش مربوطه اعلام کنند و تا زمانی که مشکل برطرف نشده، امکان تایید از سوی مهندس ناظر وجود ندارد.

تفاوت وال پست منقطع و وال مش چیست؟

اجرای وال مش و وال پست منقطع با هدف بهبود عملکرد دیوارهای ساختمانی و کاهش خطر آسیب دیدگی آن ها انجام می شود. اگرچه هدف استفاده از این دو سیستم یکسان است، اما در نهایت تفاوت هایی نیز با هم دارند که باید به آن ها توجه داشته باشید. نوع مصالح مصرفی استفاده شده، مراحل اجرای، فلسفه طراحی و هزینه و سرعت اجرا باعث ایجاد تفاوت میان وال پست های منقطع و وال مش می شوند.
مصالح استفاده شده در وال پست منقطع از نوع فولادی است که شامل میلگرد بستر و ناودانی منقطع هستند و مصالحی که برای سیستم وال مش مورد استفاده قرار می گیرند؛ شامل توری فایبرگلاس و پلاستر سیمانی یا گچی هستند. وال پست منقطع در حین دیوارچینی اجرا می شود، اما وال پست پس از اینکه فرآیند دیوارچینی به طور کامل انجام شد مورد استفاده قرار می گیرد.
طراحی سیستم وال مش با کمک مهندسین طراح به صورت نواری یا سرتاسری انجام می شود و در طراحی این سیستم استفاده از میلگرد بستر و مقاطع فولادی نقش ندارد؛ اما در طراحی وال پست منقطع از قطعات فولادی مورد استفاده قرار می گیرد که در نقشه باید با توجه به تعداد میلگرد بستر و رج دیوار استفاده شوند. در نهایت هزینه و سرعت اجرای سیستم وال مش نیز با وال پست منقطع متفاوت است. به طوری که وال مش پس از دیوارچینی به سرعت قابل اجرا است و چون نیازی به بسیاری از مقاطع فولادی ندارد، قیمت مناسب تری نیز خواهد داشت. اما سیستم وال پست منقطع با سرعت کمتری اجرا می شود و چون مقاطع فولادی در آن استفاده می شوند، هزینه بالایی نیز خواهد داشت.

دیوارهای بدون وال پست را چگونه در برابر بارهای جانبی مهار کنیم؟

گاهی اوقات به دلیل خطای اجرایی و یا قدیمی بودن ساختمان، وال پست در دیوارها استفاده نشده است. با توجه به اینکه وجود میلگرد بستر و وال پست در ساختمان ها ضروری است، شاید در ابتدا این سوال به نظر برسد که آیا امکان مهار لرزه ای در دیوارهای بدون وال پست وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که تا قبل از روی کار آمدن سیستم وال مش، این موضوع امکان پذیر نبود. اما در حال حاضر برای دیوارهای ساختمانی که با وال پست مهار نشده‌اند، می توان از سیستم وال مش استفاده کرد.
وال مش بدون اینکه نیازی به تخریب دیوار داشته باشد، پس از رج چینی روی دیوار اجرا می شود. به طوری که حتی اگر وال پست و میلگرد بستر در داخل دیوار تعبیه نشده باشد، اگر وال مش به درستی اجرا شود؛ می تواند تاثیر بسیار خوبی روی عملکرد دیوار در هنگام زلزله داشته باشد. از این رو تنها راه مهار‌ لرزه ای دیوارهای بدون وال پست در برابر بارهای جانبی، استفاده از وال مش می باشد.

برآورد هزینه نصب و اجرای وال پست در ساختمان

اجرای سیستم وال پست با هر روشی در ساختمان های مختلف ضروری است. به ویژه اینکه در حال حاضر در آیین نامه ها و ضوابط اجرایی به طور دقیق در مورد نحوه نصب و اجرای وال پست در ساختمان ها توضیح داده شده است. توجه به اینکه مصالح متفاوتی برای اجرا در سیستم وال پست مورد استفاده قرار می گیرند، می بایست حتما پیمانکاران ساختمانی و متخصصین این حوزه، در مورد میزان مصالح ساختمانی مورد نیاز و قیمت هر یک از آن ها اطلاعات کسب کنند و با توجه به نیاز پروژه، بودجه مورد نظر را جهت اجرای وال پست در ساختمان ها تامین کنند. کارفرمایان پروژه های ساختمانی باید با ارسال نقشه های وال پست به کارشناسان مقاوم سازی تکنوپل، در زمان کوتاهی متره و برآورد هزینه های نصب و اجرای وال پست در ساختمان ها را دریافت کنند.

کلام پایانی و نتیجه گیری

اجرای وال پست در ساختمان های قدیمی و جدید به یک ضرورت تبدیل شده است. به همین واسطه در آیین نامه های مختلف در مورد نحوه و مصالح مورد نیاز برای اجرای سیستم وال پست توضیحات مختلفی داده شده است. بهترین راه برای اینکه این سیستم را در ساختمان های مختلف اجرا کنید، این است که از افراد متخصص کمک بگیرید. شرکت مقاوم سازی تکنوپل به واسطه تخصص چندین ساله خود در حوزه اجرای وال پست، به شما امکان اجرای این سیستم را مطابق با دستورالعمل های اجرایی تعیین شده می دهد. می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد، با کارشناسان ما در ارتباط باشید.