بهترین جایگزین وال پست کدام است؟

انواع وال پست مرسوم ساختمان کدام است؟ 

وال پست که برای افزایش مقاومت دیوارها در برابر بارهای جانبی زلزله در نظر گرفته می‌شود، نقش حیاتی را در کاهش خطرات زلزله به ویژه در مناطق زلزله خیز ایران دارد. انواع وال پست در ساختمان ها را می‌توان به موارد زیر تقسیم بندی نمود. 

وال پست با وادار قائم فلزی

در ساختمان های مختلف با دیوارهای بتنی، آجری و سایر مصالح می‌توان از وال پست با وادار قائم فلزی استفاده کرد. وادار قائم در واقع یک میله فولادی است که در میان آجر و سایر مصالح استفاده شده قرار می‌گیرد و می‌تواند مقاومت دیوار را در برابر بارهای لرزه ای ایجاد شده چندین برابر کند. در صورتی که ارتفاع آزاد دیوار بیش از 3.5 متر باشد، باید به غیر از وادار قائم از وادار افقی فلزی نیز استفاده کرد.

وال پست با وادار قائم بتنی

در ساختمان هایی که با مصالح خاص ساخته شده اند و نیاز به استفاده از وال پست از جنس بتن است، می‌توان از وال پست با وادار قائم بتنی استفاده کرد. این نوع وال پست با چهارچوب بتنی که در دیوار نصب می‌شود، می‌تواند نقش بسیار مهمی را برای افزایش مقاومت دیوارها در برابر بارهای جانبی داشته باشد. این نوع وال پست، نسبت به وال پست فلزی کمتر متداول بوده و به ندرت در پروژه های مختلف استفاده می‌گردد. 

وال پست و وال مش، دو روش با یک هدف مشترک 

اتفاقات تلخ در زلزله کرمانشاه سال 1396 با وجود اینکه بسیاری از ساختمان ها نوساز بودند، جامعه مهندسی را بسیار متاثر کرد. ساختمان های زیادی در زلزله کرمانشاه تخریب شدند و جان مردم را گرفتند. این در حالی بود که اسکلت ساختمان سالم مانده بود، اما دیوارها و اجزای غیر سازه ای در کرمانشاه تخریب شدند و صدمات جدی را برای جان و مال مردم به وجود آوردند.

عدم اجرای وال پست به دلیل هزینه های اجرایی بالا، از نگرانی های ایجاد شده بود که امروزه به لطف روی کار آمدن جایگزین وال پست، می‌توان این چالش را نیز برطرف کرد. 

مطابق با پیوست ششم استاندارد 2800، اجرای وال پست و وال مش مورد تایید می‌باشد؛ اما لازم است که حتما هر دو با توجه به جزئیات در نظر گرفته شده در قوانین اجرا شوند. مهار دیوار غیر سازه ای در برابر بار ناشی از زلزله و طوفان و باد به قدری حائز اهمیت است که اگر این کار انجام نشود، صدمات جدی هنگام وقوع حوادث ایجاد می‌گردند. وال پست و وال مش هر دو با یک هدف مشترک، یعنی مهار دیوارهای غیر سازه ای انجام می‌شوند و می‌توانند نقش حیاتی را در دستیابی به دوام بالا در اجزای غیر سازه ای به همراه داشته باشند. اما برتری های وال مش باعث شده تا بتوان آن را جایگزین وال پست کرد. همین هدف مشترک برای استفاده از آن ها نیز خود یک دلیل مهم جهت اجرای وال مش و جایگزین کردن آن با وال پست شده است.

وال مش نسل جدید مهار دیوار و جایگزین وال پست؟ 

با وجود اینکه جامعه مهندسی درک عمیقی از لزوم اجرای وال پست دارند، اما سختی اجرا و نیاز به نیروهای اجرایی متخصص باعث شده تا این سیستم به درستی در پروژه های مختلف استفاده نگردد. وال مش بهترین جایگزین وال پست و به عنوان نسل جدید مهار دیوار شناخته می‌شود. وال مش یک سیستم ترکیبی از توری فایبرگلاس و پلاستر سیمانی و گچی است که می‌توان آن ها را به صورت ترکیبی روی دیوار قرار داد و شاهد دستیابی به بهترین ویژگی ها بود. به منظور اجرای وال مش، یک لایه پلاستر روی دیوار قرار می‌گیرد و بعد از آن یک لایه دیگر توری فایبرگلاس روی پلاستر و در نهایت توری با لایه بعدی پلاستر به طور کامل پوشانده می‌شود. 

از نبشی ها نیز برای مهار لبه های دیوار در این سیستم استفاده می‌شود. در وال مش نیازی به اجرای وادار قائم و افقی نیست و کلیه تجهیزات فلزی گران قیمت از آن حذف شده اند. در سیستم وال مش، فرض بر خمش یک طرفه دیوار است. از این جهت نیازی به استفاده از وادار قائم و افقی نبوده و می‌توان کلیه مصالح را با قیمت اندک به اجرا در آورد. تنها لازم است که وال مش به عنوان جایگزین وال پست به صورت دو طرفه روی دیوار اجرا شود و تقارن آن به صورت صحیح حفظ گردد. در حال حاضر، سیستم وال مش نیز دارای یک آیین نامه اختصاصی است که کلیه مهندسان طراح و اجرایی باید مطابق با این آیین نامه، وال مش را اجرا نمایند. در این آیین نامه به کلیه استثنائات جهت اجرای وال مش نیز پاسخ داده شده است.

3 عیب اجرای وال پست با وادار قائم فلزی در ساختمان چیست؟

جامعه مهندسان برای انتخاب یک روش و جایگزین کردن آن با روش دیگر، نیاز به دلایل دقیق دارند. اجرای وال پست با وادار قائم فلزی در ساختمان با وجود اینکه یک روش شناخته شده است، اما چالش ها و نگرانی های زیادی نیز به همراه دارد.

همین موضوع باعث شده تا نیاز به استفاده از جایگزین وال پست روز به روز افزایش یابد. 3 عیب اصلی برای اجرای وال پست با وادار قائم فلزی شامل موارد زیر هستند.

وزن بالای وادارهای قائم فلزی

یکی از مهم‌ترین عیب های اجرای وال پست، وزن بالای آن است. وادارهای قائم فلزی در واقع قطعات فلزی ساخته شده با فولاد هستند که هر متر آن ها وزن بالایی دارد. در صورتی که ارتفاع دیوار بالا باشد، نیاز به استفاده از وادارهای بزرگ‌تر نیز هست و این موضوع در نهایت منجر به افزایش وزن کل سازه می‌شود. بار مرده ساختمان نیز با وجود وادارهای قائم فلزی افزایش پیدا می‌کند و این موضوع برای بسیاری از پروژه های عمرانی مطلوب نیست.

هزینه بالای پروفیل های فولادی جهت اجرای وادار

فولاد از جمله مصالح گران قیمت فلزی است که به وفور در پروژه های ساختمان سازی استفاده می‌شود. با توجه به قیمت بالای آن، بسیاری از افراد به دنبال راهی برای حذف فولاد و جایگزین کردن با مصالح ارزان قیمت‌تر هستند که این خود باعث کاهش قیمت تمام شده ساختمان ها پس از ساخت می‌شود.

یکی دیگر از مهم‌ترین عیب های وال پست با وادار قائم فلزی، هزینه بالای پروفیل های فولادی است. وادارهای قائم به ازای قیمت فولاد قیمت گذاری می‌شوند و هر چقدر قیمت فولاد افزایش پیدا کند، قیمت وادار نیز بالا می‌رود. علاوه بر این، اجرای همین وادارهای فولادی در دیوار به واسطه سختی کار هزینه بالایی را به همراه دارد.

عدم امکان اجرای وادار پس از تیغه چینی 

از دیگر معایب وال پست با وادار قائم فلزی این است که پس از دیوارچینی و تیغه چینی، امکان اجرای آن وجود ندارد. در مواردی همچون خطاهای اجرایی و محاسباتی، اگر به هر دلیلی وال پست اجرا نشود و تیغه چینی و دیوارچینی به صورت کاملا انجام شده باشد، هیچ روش اجرایی برای وادار وجود ندارد و تنها راه این است که تیغه چینی را به طور کامل تخریب نمود تا بتوان مجددا در حین دیوارچینی وال پست را اجرا کرد.

2 ضعف مهار دیوار با وادار قائم بتنی در ساختمان چیست؟ 

مهار دیوار با وادار قائم بتنی در ساختمان به عنوان یکی از شناخته شده ترین روش ها در سال های اخیر، معایب و ضعف های زیادی را به همراه دارد. عدم امکان اجرای وادار قائم بتنی پس از دیوارچینی و وزن بالا برای اجرا در ساختمان، همگی چالش های زیادی را به همراه دارند. اگر هم مراحل اجرای وادار قائم بتنی به درستی انجام شوند، شاهد ضعف های زیر در دیوارهای ساختمان ها نیز خواهیم بود.

نیاز به آرماتور بندی، قالب بندی و اجرای بتن ریزی (دیتیل پیچیده تر و هزینه بالاتر)

به منظور اجرای وال پست بتنی لازم است که حتما آرماتوربندی، قالب بندی و اجرای بتن ریزی با اصول اولیه و دقیق انجام شوند. دیتیل های اجرایی این سیستم بسیار پیچیده بوده و عمدتا هزینه بالایی را نیز به همراه دارد. ناگفته نماند که اگر خطایی در حین انجام این فرآیند ایجاد شود، می‌تواند منجر به نقص در عملکرد این سیستم نیز گردد. 

وزن بالای وادارهای قائم بتنی

وزن بالای وادارهای قائم بتنی از مهم‌ترین معایب آن ها محسوب می‌گردد. بتن به عنوان یکی از مصالح پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی وزن بالایی دارد و اگر با حجم و مقدار بالا اجرا شود، می‌تواند چالش های زیادی را در افزایش بار مرده ساختمان ها به همراه داشته باشد. این موضوع نه تنها به نفع ساختمان ها نیست، بلکه چالش هایی را نیز به وجود می‌آورد. ضمن اینکه باید دقت لازم را برای اجرای سایر مصالح در ساختمان ها داشت تا شاهد بروز مشکلات جدی در این زمینه نباشیم.

نقاط ضعف و دلایل منسوخ شدن استفاده از وال پست سنتی چیست؟ 

وال پست سنتی با اجرای نبشی های سرتاسری در کنار ستون ها انجام می‌شود. زلزله کرمانشاه و ساختمان هایی که با این روش اجرا شدند و تخریب شدند، تایید می‌کنند که این سیستم برای مهار دیوارهای غیر سازه ای موثر نیست و عملکرد مناسبی ندارد. در روش سنتی اجرای وال پست، وادارها به مناطق حساس سازه ای در ساختمان ها متصل می‌شوند. مطابق با بندهای مهار لرزه ای در آیین نامه 2800، این روش اجرایی کاملا غلط است. مطابق با این آیین نامه، نباید هیچ گونه اتصالی میان ناحیه حفاظت شده تیر وجود داشته باشد، ولی در روش وال پست سنتی و مرسوم، وادارهای عمودی با فاصله کمی از ستون ها تیر می‌شوند که اصطلاحات به این بخش، ناحیه حفاظت شده تیر نیز می‌گویند. با این حال اجرای این سیستم کاملا بندهای آیین نامه 2800 را نقص می‌کند و خلاص قوانین این سیستم می‌باشد.

وال پست سنتی به غیر از اینکه قوانین موجود در آیین نامه ها را نقص می‌کند، یک چالش عمده دیگر را نیز به همراه دارد و آن هم هزینه بالای اجرای آن است. دیتیل های سخت و پیچیده برای اجرای این سیستم و نیاز به بهره گیری از نیروهای متخصص، همگی هزینه وال پست سنتی را چندین برابر افزایش می‌دهند. ناگفته نماند که وال پست سنتی با کمک فولاد به عنوان اصلی‌ترین متریال خود ساخته می‌شود و از این جهت می‌تواند وزن سازه را نیز چندین برابر افزایش دهد.

6مورد از مواردی که استفاده از وال مش به عنوان جایگزین وال پست پیشنهاد می‌شود

وال مش به عنوان بهترین جایگزین وال پست می‌تواند نیازهای یک ساختمان و اجزای غیر سازه ای را به بهترین شکل برطرف کند. این سیستم کلیه معایب و نقاط ضعف وال پست بتنی، وال پست فلزی و وال پست سنتی را برطرف می‌کند.

مزایای وال مش به عنوان بهترین جایگزین وال پست شامل موارد زیر هستند.

1- حذف تمامی میلگرد های بستر

کلیه میلگردهای بستر در سیستم وال مش حذف می‌شوند. این موضوع ضمن کاهش بار مرده ساختمان و سهولت اجرایی بیشتر، می‌تواند برای کاهش هزینه های اجرایی نیز مفید باشد. از این رو وال مش به عنوان جایگزین وال پست، نقش حیاتی را در حذف کلیه میلگردهای بستر و المان های فولادی دیگر به همراه خواهد داشت.

2- حذف تمامی وادارهای قائم و افقی

وادارهای قائم و افقی تجهیزات مهمی هستند که برای دستیابی به بهترین دوام در اجزای غیر سازه ای استفاده می شوند.

وادارهای قائم برای کاهش عرض دیوار استفاده می شوند و وادارهای افقی برای کاهش طول دیوار. این وادارها از جنس فولاد هستند و اجرای آن ها هم سختی بالایی دارد، هم اینکه باعث افزایش وزن ساختمان ها نیز می شود.

با وجود وال مش نیازی به وادارهای قائم و افقی نیست و حتی اگر به دلیل خطاهایی اجرایی این وادارها اجرا نشوند، می توان وال مش را اجرا نمود.

3- هزینه کمتر محصولات وال مش نسبت به بتن و فولاد

یکی دیگر از مهم‌ترین مواردی که وال مش را جایگزین وال پست سنتی و قدیمی کرده است، هزینه کمتر محصولات وال مش نسبت به بتن و فولاد است. وال مش فقط نیاز به توری فایبرگلاس و پلاستر گچی و سیمانی دارد و استفاده از المان های فلزی در آن جایگاه زیادی نخواهد داشت. این موضوع باعث شده تا وال مش نسبت به بتن و فولاد استفاده شده در وال پست هزینه بسیار کمتری داشته باشد. بنابراین، به کاهش قیمت تمام شده یک ساختمان کمک می‌کند.

4- کاهش زمان اجرا وال مش

وال مش در مقایسه با وال پست، زمان اجرایی کوتاه تری دارد. این موضوع می‌تواند برای پروژه های ساختمانی با متراژ بزرگ نقش قابل توجهی را در کاهش زمان اجرایی داشته باشد.

تمام شدن پروژه در کوتاه ترین زمان ممکن، در اولویت اصلی کارفرمایان است که وال مش در مقایسه با وال پست این نیاز را به بهترین شکل برطرف می‌کند. 

5- سهولت اجرای وال مش (دیتیل اجرایی ساده تر)

وال مش به عنوان بهترین جایگزین وال پست، سهولت اجرایی بالایی دارد. برخلاف وال پست نیازی به طراحی های پیچیده و اجرای وادار قائم و افقی نیست. بنابراین، دیتیل های اجرایی وال مش بسیار راحت از دیتیل های اجرایی وال پست می‌باشد. این موضوع چالش اینکه نیاز به نیروهای متخصص برای اجرای وال مش است را برطرف می‌کند و همه نیروهای نیمه متخصص به راحتی می‌توانند وال پست را اجرا کنند.

6- امکان اجرا پس از تیغه چینی ساختمان

ممکن است در یک ساختمان دیوارچینی و تیغه چینی بدون وال پست به دلیل خطاهای اجرایی و دلایل دیگر انجام شود. اگر همچنان نیاز به استفاده از وال پست فلزی و بتنی باشد، باید کل تیغه های چیده شده در دیوارها حذف و خراب شوند تا بتوان وال پست را اجرا نمود. برای اجرای وال مش چنین چالشی وجود نداشته و می‌توان پس از تیغه چینی کامل دیوار، وال مش را اجرا کرد.

بنابراین، در همه پروژه های عمرانی که به دلیل خطای اجرایی و هر دلیل دیگری، تیغه چینی به طور کامل انجام شده است؛ می‌توان از وال مش استفاده کرد.

در جدول زیر با مقایسه وال پست و مش می‌توانید علت جایگزین وال پست را متوجه شوید.

وال مش جایگزین وال پست در پروژه مسکن ملی 

پروژه مسکن ملی به عنوان یکی از پروژه های دولتی و مهم شناخته می‌شود. هدف اجرای این پروژه، ساخت سازه های عمرانی با تعداد واحدهای زیاد و ارزان قیمت بود.

بنابراین، هدف اصلی ساخت این پروژه، خانه دار کردن مردم در قشر ضعیف و متوسط جامعه است و هر موردی که بتواند هزینه اجرایی این پروژه ها را به ویژه در سطح زیاد کاهش دهد، در اولویت کار قرار می‌گیرد. از آنجایی که عدم مهار لرزه ای هر ساختمانی برخلاف قوانین است، ضروری است که حتما از سیستم مناسب استفاده گردد.

با این حال وال پست به دلیل سختی اجرا و هزینه های اجرایی بالا، چندان مورد تایید نبوده و باید با روش های مناسب‌تری جایگزین شود. 

وال مش به عنوان بهترین جایگزین وال پست در پروژه های مسکن ملی است. ضمن اینکه وال مش می‌تواند مقاومت مورد انتظار را در برابر زلزله و باد ایجاد کند، نقش حیاتی را در دستیابی به بهترین سیستم با کمترین هزینه دارد. این موضوع برای پروژه های عظیمی همچون مسکن ملی بسیار پرفایده خواهد بود. ضمن اینکه سیستم وال مش را می‌توان پس از دیوارچینی و در صورت وجود خطا و عدم اجرای وال پست در این پروژه ها اجرا نمود. از این جهت، در حال حاضر این سیستم بهترین جایگزین وال پست برای ساختمان های پروژه مسکن ملی شناخته می‌شود که در پایان کار می‌تواند بخش زیادی از هزینه های اجرایی مربوط به مهار لرزه ای را کاهش می‌دهد.

کلام پایانی

سیستم وال مش به عنوان بهترین جایگزین وال پست سال هاست که توجه افراد را به خود جلب کرده است. این سیستم ترکیبی از توری فایبرگلاس و پلاستر است که هر دو می‌توانند با ایجاد یک ساختار محکم، جایگزین وال پست شوند و هزینه های اجرایی مهار لرزه ای ساختمان ها را چندین برابر کاهش دهند.

این سیستم ،هم هزینه های اجرایی را کاهش می‌دهد؛ هم اینکه می‌تواند منجر به سهولت اجرایی و سریع‌تر تمام شدن پروژه های مختلف نیز شود. این موضوع به ویژه برای پروژه های عظیم با متراژ بالا اهمیت بسیار زیادی دارد و می‌تواند به کاهش زمان اجرایی کمک کند. در صورت نیاز به دریافت مشاوره و خرید وال مش می‌توانید با کارشناسان شرکت مقاوم سازی تکنوپل در ارتباط باشید.