الیاف کربن (Carbon fiber) چیست: کاربرد،مزایا و نحوه ساخت فیبر کربن

الیاف کربن (Carbon fiber) چیست: کاربرد،مزایا و نحوه ساخت فیبر کربن

الیاف کربن (Carbon Fiber) رشته الیافی است که از حرارت دادن مواد آلی (ریون) که قسمت عمده ی آن کربن می‌باشد که با قرار دادن در محیط گازهای بی اثر بدست می‌آید. این الیاف مواد مختلفی از جمله پلی اکریل نیتریل و قیر و … بدست می آید. فیبر کربن مشکی رنگ، غیر حلال در آب و بدون بو هستند. مقاومت بالایی در برابر اسید ها و باز ها و حلال های آلی دارند.

الیاف کربن به شکل رول هایی به عرض ۵/۰ و طول ۱۰۰متر عرضه میشود. الیاف کربن تک جهته که در آن فیبر های کربن موازی با راستای صفر و دو جهته که در آن فیبر های کربنی در دو جهت صفر و نود برهم عمودند. این الیاف ها در زمینه‌های متعددی مانند تقویت، مقاوم سازی و تعمیر سازه‌ها، صنایع دفاعی، صنعت خودرو و بسیاری از صنایع مهم دیگر کاربرد دارد.

الیافی که در ساخت کامپوزیت کربن بکار می روند CFRP ها معمولا توسط عناصری به نام رزین‌های اپوکسی به اعضا و المان‌ها متصل شده و می‌توانند ظرفیت بارگذاری و مقاومت برشی و خمشی عناصر مختلف در سازه را افزایش دهند.

الیاف کربن چیست؟

الیاف های کربن مقاومت بالایی در برابر حرارت دارند، در نتیجه از جمله الیاف غیر قابل انفجار محسوب می شوند. سبک بودن الیاف کربن باعث می شود مقاومت و مدول داشته باشند که این همین امر سبب شده است که کاربرد گسترده ای در صنعت کامپوزیت و مقاوم سازی با FRP داشته باشد. بهترین مزایای فیبر کربن مقاومت کششی بسیار بالای آن نسبت به وزن است.

الیاف کربن در برابر اشعه X نفوذناپذیر است. رشته های آنها از فیبر کربن ساخته می‌شود که در اشکال بلوری گوناگونی ساخته می شود. فیبر کربن ضریب الاستیک بالاتری نسبت به الیاف شیشه و کولار دارد. همچنین ضریب انبساط گرمایی الیاف در دماهای مختلف کم است که این امر باعث میشود که اندازه ی الیاف در دماهای مختلف ثابت و پایدار بماند.

این فیبر کربن با مدول الاستیسیته و مقاومت های کششی مختلف و با بافت های یک جهته و دو جهته (پارچه کربن) برای بکارگیری در کامپوزیت و مقاوم سازی انواع سازه های بتنی تولید می گردد. صنعت هوافضا نخستین و در عین حال اصلی ترین مصرف کننده ی الیاف کربن است. زیرا این صنعت نیازمند موادی با وزن کم، سفتی و سختی زیاد، مقاومت بالا با ضریب انبساط حرارتی کم است.

ماتریسهایی که با الیاف کربن چسبندگی بهتری دارند: از میان رزین اپوکسی مناسب ترین بوده و پلی استر رزین های غیر اشباع و رزین وینیل استر هم می توانند کاربرد داشته باشند. برای خرید رزین اپوکسی، حتما یک سر به ما بزنید.

مراحل تولید الیاف کربن (ساخت فیبر کربن)

الیاف کربن بصورت تجارتی به دو روش ساخته می‌شود. برای ساختن الیاف کربن می توان از مواد مختلف استفاده کرد، از پلیمرهای متنوع و گوناگون رزین های فنولیک هیدروکربنهای گازی و غیره برای تهیه الیاف کربن استفاده شده است ولی تنها بیس (PAN Poly Acrylonitrile) پلی آکریلونیتریل و تجزیه حرارتی (رفت) (Pitch) که از نفت یا ذغال سنگ بدست می آید در حال حاضر برای تهیه کربن و الیاف کربن CFRP استفاده می شود.

کامپوزیت الیاف کربن/اپوکسی یکی از پرکاربردترین کامپوزیتهای زمینه پلیمری میباشد که به دلیل خواص ویژهای از قبیل استحکام بالا نسبت به وزن، سفتی ویژه بالا، مقاومت خوردگی بالا و مقاومت در برابر تابش اتمی، مصرف بالایی در صنایع مختلف از جمله صنایع هوافضا دارد.

به همین جهت پایش بارگذاری این نوع کامپوزیت امری مهم است. به منظور شناسایی مکانیزم های خرابی کامپوزیتها، روش نشرآوایی کارایی بهتری در مقایسه با آزمونهای غیر مخرب دیگر دارد. در این پژوهش از روش نشرآوایی برای پایش بارگذاری خمشی کامپوزیت فیبر کربن در زمینه اپوکسی استفاده گردید. بدینمنظور رفتار خمشی کامپوزیت و ارتباط آن با سیگنالهای ساطع شده از نمونه تحتبارگذاری بررسی شد.

بکارگیری هر دو روش تبدیل فوریه زمان کوتاه و تبدیل موجک در این پژوهش، نتیجه یکسان آنها را در پی داشت. با استفاده از تبدیل فوریه زمان کوتاه، فرکانس بیشینه در این بارگذاری در حدود ۱۴۰ کیلوهرتز تعیین شد که روش تبدیل موجک نیز همین محدوده را تایید کرد.

محدوده زمانی رویدادهای رخ داده در نمونه تحت بارگذاری توسط نمودارهای برخط به دست آمده از سیستم آکوستیکی مانیتور گردید و در نهایت مکانیزمهای شکست کامپوزیت با تصاویر میکروسکوپ الکترونیروبشی تایید شد. محدودههای زمانی و روند صعودی نمودارها، صحت سنجی خوبی با نموار خمشی بر جای گذاشت.

این الیاف از ۲۵ سال پیش مورد بهره برداری قرار گرفته است. الیاف کربن را می‌توان با استفاده از روشهای مختلف و به شکل های گوناگون تهیه کرد فیبر کربن ارزانتر را می‌توان از (Pitch) تجزیه حرارت بسیاری از مواد آلی تحت شرایط خاص بدست آورد.

مراحل تولید الیاف کربن (ساخت فیبر کربن)

منابع تولید الیاف کربن عبارت است از:

  1. فیبر کربن ساخته شده از گیاهان یا سلولوزی
  2. الیاف کربن تشکیل شده از قیر
  3. تولید شده از پلی اکریل نیتریل(PAN)

در حال حاضر پیشروی فیبر کربن ساخته شده از قیر و پلی اکریل نیتریل (PAN)بیشتر میباشد.

روش دوم تهیه الیاف کربن: ساخته شده از قیر

با استفاده از تجزیه حرارتی مواد آلی مثل ذغال سنگ و نفت می شود. در این روش الیافی بدست می آید که ارزان قیمت بوده و از طرفی دارای خواصی مثل مدول الاستیسیته بالا و هدایت الکتریکی خوب می باشد. برای صنایع هواپیمایی که وزن مهم است. مهمترین مقایسه بین استحکام ویژه و مدول الاستیسیته ویژه می باشد.

در جدول ۱ مقایسه خواص بین تولید فیبر کربن از طریق PAN Base و Pitch Base نشان داده شده است.

جدول ۱

بنابراین برای سازه های ماهوارهها که مدول مخصوص بالایی مورد نیاز است از پایه Pitch – ۱۰۰ استفاده می شود. در حالیکه برای هواپیما که خواص استحکام و مقاومت کششی تا بریدگی (مقاومت⁄مدول) مطرح است. الیاف با پایه PAN – T 650142 یا T – ۳۰۰ انتخاب می گردد.

الیاف کربن که از تجزیه حرارتی (Pitch Base) بدست می آیددر ازای ارزش مدول از ۹۰۰GPa تا ۱۵۰GPa بوده و همچنین دارای مقاومت کششی در حدود ۳GPa در یک دانسیته حدود ۱۵∙۲ می باشد.

مقاومت فشاری این الیاف بسیار پائین تر از مقاومت کششی آنهاست. خواص حرارت و الکتریکی این الیاف ممکن است خیلی جالب تر از خواص مکانیک آنها باشد به جز در جاهایی که سختی سازه ای که نیاز به مدول بالا دارد مطرح باشد.

کامپوزیت ها موادی چند جزئی هستند که خواص آنها در مجموع از هرکدام از اجزاء تشکیل دهنده بهتر است. ضمن آنکه اجزای مختلف، کارایی یکدیگر را بهبود می بخشند.کامپوزیت فیبر کربن/اپوکسی یکی از پرکاربردترین کامپوزیت های زمینه پلیمری میباشد که به دلیل خواص ویژهای از قبیل استحکام بالا نسبت به وزن، سفتی ویژه بالا و مقاومت خوردگی بالا مصرف بالایی در صنایع مختلف از جمله صنایع هوافضا دارد.

علیرغم مزیتهای مذکور، در این مواد امکان وقوع انواع خرابیها وجود دارد. خرابیهای رایج در چندلایه های کامپوزیتی عبارتاند از شکست الیاف، ترک خوردگی ماتریس، جدایش الیاف از ماتریس و جدایش بین لایهای جدایش بین لایهای شایعترین نوع خرابی در چندلایه های کامپوزیتی است که منجر به کاهش استحکام و مدول خمشی کامپوزیت میگردد. این امر به دلیل چقرمگی شکست بین لایهای پایین در چندلایه های کامپوزیتی است.

چون این نوع خرابی در بین لایه های کامپوزیت اتفاق می افتد،اغلب با بازرسی چشمی غیر قابل تشخیص بوده یا تشخیص آن بسیار مشکل است. برای تشخیص جدایش بین لایه ای تاکنون روشهای غیرمخرب مختلفی ارائه شده است. اغلب روشهای تشخیص جدایش بین لایه های، جزء روشهای غیرفعال میباشند، در حالی که اگر برای تشخیص جدایش بین لایهای، از روشهای فعالی همچوننشرآوایی استفاده شود، پایش ۱ بلادرنگ سیستم امکان پذیر بوده و قابلیت اطمینان سیستم افزایش می یابد.

مراحل و نحوه‌ی ساخت الیاف کربن از مواد پلی اکریل نیتریل

  • ریسش و یا Spining: در این مرحله پلی اکریل نیتریل ها را به صورت رشته در می اورند و سپس در دستگاه های ریسش به صورت فیبر در خواهند امد.
  • اکسیداسیون و یا Oxidation: در این مرحله فیبر ها در زمان حدود ۲ ساعت در حضور هوا و یا گاز های مناسب تحت درجه حرارتی حدود ۲۰۰ الی ۳۰۰ درجه سانتیگراد قرار می گیرند، به این مرحله نیز مرحله ی تثبیت سازی می گویند.
  • کربونیزاسیون و یا Carbonization: در این مرحله فیبر های کربن باید در محیطی راکد و در حضور گاز نیتروژن در درجه حرارت ۱۰۰۰ تا ۱۷۰۰ قرار می گیرند. بعد از این مرحله خواص فیبر ها از جمله مدول کششی ۲۰۰_۳۰۰ گیگاپاسکال،مقاومت فشاری ۳ گیگاپاسکال و مدول برشی نیز ۱۵ گیگاپاسکال خواهد شد.
  • گرافیتاسیون و یا Graphitation: در این مرحله نیز فیبر هایی که دارای مدول کششی بالایی هستند در کوره های مخصوص در محیطی راکد تحت درجه حرارت ۲۵۰۰_۳۰۰۰ قرار می گیرند. خواص فیبر ها از جمله مدول کششی ۵۰۰_۶۰۰ گیگاپاسکال،مقاومت فشاری ۱۶ گیگاپاسکال و مدول برشی نیز ۱۰ گیگاپاسکال خواهد شد.بعد از این مرحله قطر الی اف کربن به ۵ الی ۷ میکرون می رسد.

با کنترل های مختلف می‌توان الیاف مختلف با خصوصیات متفاوت بدست آورد با استفاده از PAN چهار نوع الیاف حاصل می شود که عبارتند از: HS، HM، IM، UHM.

الیاف نوع اول یا HS دارای مقاومت فشاری بالا و الیاف نوع دوم یعنی HM دارای مدول الاستیسیته بالا می باشد. بعضی از نمونه های اقتصادی را می توان با کم کردن درجه حرارت در عملیات حرارتی بدست آورد. در نتیجه چنین الیاف می توانند کاربرد خوبی در مواد مرکب داشته باشند.

سه مرحله در روش تهیه الیاف کربن (PAN Base) دیده می‌شود.

ابتدا رشته های مخصوص PAN از کارخانه های سازنده که الیاف بافندگی می‌سازند توسط تهیه کنندگان الیاف کربن خریداری می شود. سپس برای تبدیلی PAN به فیبر کربن دو یا سه مرحله صورت می گیرد. تعداد مراحل به درجه الیاف تولید شده بستگی دارد.

اکسیداسیون

در اولین مرحله عمل اکسیداسیون انجام می شود که در آن پلیمر PAN به شکل چرم در می آید و مولکولهای حلقوی به هم پیوسته و پایه کربن الیاف را تشکیل می دهند. مولکول های آکریلونیتریل به شکل

بوده و در PAN یا زنجیره بلند آکریلونیتریل بوسیله گروه های CH به گروه های CN متصل گردیده است. مولکولهای اکسید شده PAN غیر قابل اشتعال بوده و به عنوان آزبست (پنبه نسوز) استفاده می شود.

عمل اکسیداسیون تحت درجه حرارت ۲۵۰ تا ۳۵۰ درجه سانتی گراد هوا صورت می گیرد.

کربنیزاسیون

سپس عمل کربنیزاسیون در مجاورت یک گاز بی اثر و تحت درجه حرارت ۱۰۰۰ تا ۱۶۰۰ درجه سانتی گراد عبور داده می شود تا الیاف با گرید IM, VHS, HS (High Strain) بدست آید.

گرافیتاسیون

برای تولید الیاف کربن با مدول بالاتر با گرید (HM) و UHM حرارت اضافی تحت درجه حرارت ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ درجه سانتی گراد (Graphitization) در مجاورت گاز بی اثر انجام می شود.

هر چه درجه حرارت بیشتر شود الیافی بدست می آید که مدول الاستیسیته آن بالاتر است. برای اینکه عمل اتصال ریسمان ها با رزین ها یا ترموپلاستیک های بهتر صورت گیرد سطح رشته ها را عملیات حرارتی می دهند (معمولا بوسیله عمل الکترولیت یا اکسیداسیون).

مراحل و نحوه ی ساخت الیاف کربن از قیر

مهمترین منابعی که از قیر مورد استفاده قرار می گیرد پلی وینیل کلراید،آسفالت و قطران زغال سنگ است.به دلیل ارزان بودن مواد اولیه و بازده ی بالای این روش تولید فیبر کربن از این روش مورد توجه بسیار قرار گرفته است.در این روش قیر به سرعت بالایی ریسیده می شود و همچنین به سرعت سرد می شود (ذوب ریسی) .پایداری این الیاف از طریق پیوند های عرضی در محیط اکسیده کننده حاصل می شود.

مقایسه ی الیاف کربن ساخته شده از قیر و پلی اکریل نیتریل

الیاف مصنوعی ساخته شده از پلی اکریل نیتریل (PAN)مقاومت بسیار بالایی دارد ولی از لحاظ هزینه مقرون به صرفه نیست. الیاف ساخته شده از قیر که از تقطیر زغال سنگ بدست می آید نسبت به الیاف مصنوعی ارزان تر است اما از مقاومت و مدول پایین تری برخوردار است. هم چنین الیاف مصنوعی از مدول بالاتری برخوردار است که همین امر سبب می شود تا نسبت به الیاف کربن ساخته شده از قیر تغییر طولی کمتری داشته باشد.

دسته بندی الیاف کربن

الیاف کربن با توجه به تعداد فیلامنت، استحکام در برابر حرارت و مدول الاستیک تقسیم بندی شده اند.

تقسیم بندی فیبر کربن بر اساس تعداد فلامنت

الیاف دارای تعداد فیلامنت کمتر از ۲۴۰۰۰ به اصطلاح TOW به معنای کوچک و تعداد فیلامنت بیشتر از ۲۴۰۰۰ توو سنگین نام گرفته اند.

تقسیم بندی فیبر کربن بر اساس مدول یانگ و یا الاستیک از مشخصات مکانیکی است به صورت :

  • الیاف با مدول الاستیسیته بسیار بالا بیشتر از ۵۴۰ گیگاپاسکال
  • الیاف با مدول الاستیسیته بالا بین ۳۵۰ تا ۴۵۰ گیگاپاسکال
  • الیاف با مدول الاستیسیته متوسط بین۲۵۰ تا ۳۵۰ گیگاپاسکال
  • الیاف با مدول الاستیسیته پایین و مقاومت کششی گسیختگی بالا که مدول کمتر از ۲۰۰۰گیگاپاسکال و مقاومت کششی بیشتر از ۳۰۰۰ مگا پاسکال
  • الیاف کربن با استحکام کششی بسیار بالا بیشتر از ۵۰۰۰ مگا پاسکال تقسیم بندی می شود.

تقسیم بندی الیاف کربن بر اساس حرارت

  • الیاف MH دمای عملیات حرارتی بالاتر از ۲۰۰۰ درجه سلسیوس
  • الیاف SH دمای حدود ۱۵۰۰ درجه سلسیوس
  • الیاف TH دمای کمتر از ۱۰۰۰ درجه سلسیوس

17 مورد از مزایای الیاف کربن

الیاف کربن به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد مانند استحکام بالا، وزن کم و مقاومت در برابر خوردگی، در صنایع مختلف از هوافضا تا خودروسازی کاربرد گسترده‌ای دارد. این ماده پیشرفته، با بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌ها، به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها در فناوری مدرن تبدیل شده است. در ادامه 17 مورد از مزایای فیبرر کربن را به شما خواهیم گفت:

  1. نفوذ ناپذیر بودن فیبر کربن در برابر اشعه X و افزایش ظرفیت باربری
  2. مقاومت کششی و مدول الاستیسیته ی بسیار بالای آن ها نسبت به وزن
  3. رسانای برق هستند.
  4. ضریب انبساط گرمایی پایین فیبر کربن و بالا بودن ضریب الاستیک آن
  5. استحکام بالای خستگی الیاف کربن
  6. تغییر طول بسیار پایین آن حدود ۱/۰
  7. مقاوم در برابر محیط خورنده ی اسیدی و مواد شیمیایی
  8. قوی تر از سایر مصالح سنتی مانند فولاد و ۷۰% سبکتر از فولاد است.
  9. به دلیل وزن کم و دوام بیشتر جایگزین آلومینیوم در صنعت ساخت هواپیما شده اند.
  10. قابلیت بافته شدن و تولید پارچه به دلیل انعطاف پذیر بودن الیاف کربن
  11. فیبر کربن ۴ برابر بیشتر از فولاد و ۸ برابر بیشتر از آلومینیوم در تست کشش مقاومت دارد.
  12. برخلاف سبک تر بودن الیاف کربن نسبت به سایر فلزات خم کردن ان دشوار تر است.
  13. به دلیل بالا بودن انعطاف پذیری آنها می توان در زمینه ی مقاوم سازی از آن در سطوح منحنی به خصوص ستون دایره ای استفاده کرد.
  14. افزایش ظرفیت باربری و افزایش مقاومت خمشی و برشی سازه
  15. فیبر کربن ضریب الاستیک بالایی نسبت به الیاف شیشه و کولار دارند.
  16.  الیاف کربن دارای چقرمگی با سفتی (Rigidly) بالا بوده و این خصوصیت به دلیل بالا بودن مدول الاستیسته این الیاف می باشد ولی در حالت کشش و فشار شکننده می باشند.
  17. دارای دانسیته (وزن مخصوص ρ) پایین

الیاف کربن در برابر حرارت رفتار خوب و جالبی داشته و نمودار ۱ زیر رابطه بین مقاومت کششی این الیاف را وقتی که درجه حرارت افزایش می یابد نشان می دهد. ملاحظه می گردد که با افزایش درجه حرارت تا ۱۸۰۰ درجه مقاومت فیبر کربن افزایش می یابد.

الیاف کربن دارای مقاومت فرسودگی (Fatigue – Strength) بالایی می باشد. دیاگرام زیر رابطه مقاومت فرسودگی چند نوع الیاف را نشان می دهد.

مشاهده می گردد که با افزایش تعداد سیکل ها، درصد کاهش مقاومت کششی مواد مرکب تقویت شده بوسیله فیبر کربن بسیار ناچیز است. یعنی این الیاف بهتر می توانند نسبت به الیاف شیشه GFRP یا آلومینیوم و استیل ارتعاشات را دفع می‌نمایند.

8 مورد از معایب الیاف کربن

فیبر کربن، با وجود ویژگی‌های برجسته، محدودیت‌هایی دارد که استفاده از آن را در برخی کاربردها چالش‌برانگیز می‌کند. در ادامه، ۸ مورد از مهم‌ترین محدودیت‌های این ماده پیشرفته بررسی می‌شود که مهندسان و طراحان باید در انتخاب آن مدنظر قرار دهند:

  1. کربن رسانای الکتریکی است که این امر سبب ایجاد اتصال کوتاه در قطعات غیر عایق می شود.
  2. پایین بودن مقاومت ضربه ای این الیاف در برابر ضربه ی ناگهانی
  3. قیمت نسبتا بالای الیاف کربن
  4. کرنش در شکست
  5. به دلیل تغییر طول محدود (حدود ۱/۰) الیافی ترد به حساب می آیند.
  6. مقاومت کم در برابر سائیدگی و خراشیدگی (Abrasion)
  7. نداشتن مقاومت خوب در برابر اکسیژن در ℃۴۰۰
  8. عدم مقاومت در برابر اسیدهای اکسید کننده در محیط های گرم

الیاف کربن در عمران

کاربرد فیبر کربن در صنعت عمران

یکی از روش ها برای مقاوم سازی ساختمان و سازه های بتنی استفاده از مواد پلیمری است.به گونه ای که استفاده از انواع کامپوزیت ها از اواسط سال ۱۹۸۰ توجه مهندسین را به خود جلب کرده است. این سیستم نیز در سازه های چوبی، فولادی و بنایی کاربرد دارد. کامپوزیت CFRP که از انواع کامپوزیت پر استفاده در صنعت ساختمان سازی است که در آن رشته ی الیافی از جنس کربن است. این سیستم یک جایگزین مناسب برای روش های تقویت سازه ها در قدیم مانند ژاکت فولادی و پوشش های بتنی است به صورتی که علاوه بر مقاوم سازی سازه باعث مقاومت سازه در برابر خورندگی، کاهش وزن سازه می گردد.

برخی از دلایل مقاوم سازی ساختمان عبارت است از

  • مقاوم سازی لرزه ای برای رعایت الزامات آیین نامه های موجود
  • آسیب های وارده ناشی از تصادفات و یا شرایط محیطی
  • وجود اشتباه در طراحی اولیه
  • تغییر کاربری سازه
  • افزایش ظرفیت سازه ای

اعضای یک سازه امکان دارد به دلایل مختلفی از جمله نداشتن سختی، کمبود مقاومت، شکل پذیری و ماندگاری نیاز به مقاوم سازی داشته باشد. الیاف کربن و کامپوزیت های آن در مقاوم سازی ساختمان مسلح کاربرد زیادی دارد. استفاده از تیر کربن باعث نازک شدن دیوار می شود در نتیجه استفاده بهینه از فضا می شود. مخلوط کردن آن ها با آسفالت باعث می شود استحکام و ثبات ابعادی آن افزایش یابد.کربن قطر آسفالت را ۳۵/۰ کاهش می دهد و عمر آن را بیش از ۲ برابر می کند

موارد کاربرد الیاف کربن در دیگر صنایع

الیاف کربن در صنایع هوافضا:

  •  استفاده ی پرکاربرد کامپوزیت FRP ساخته شده از فیبر کربن در صنعت هوافضا به دلیل وزن کم و دوام بالاتر از آلومینیم
  •  استفاده از فیبر کربن در ارتش به دلیل وزن پایین آن در ساخت هواپیما و هلیکوپتر به طوریکه یک قطعه از فیبر کربن یک سوم یک قطعه ی فولادی وزن دارد.

موارد کاربرد الیاف کربن در دیگر صنایع

فیبر کربن که در صنعت هوافضا کاربرد دارند باید در مکانهایی نگهداری شوند که هوای آنجا خشک بوده و عاری از نور بوده و درجه حرارت آن معتدل باشد.

الیاف کربن در صنایع ورزشی

  • استفاده از آنها در ساخت تجهیزات ورزشی مانند راکت تنیس و کمان ها و …

فیبر کربن در صنایع خودروسازی

  • بکار بردن الیاف کربن در صنعت خودروسازی برای ساخت اتاقک و قالب های صندلی

الیاف کربن در صنایع پزشکی

الیاف کربن در صنایع پزشکی

  •  استفاده از این محصول در صنایع پزشکی و ساختن اندام مصنوعی بدلیل داشتن خاصیت رادیوسنتری بالا
  •  استفاده از الیاف های کربنی در توربین های بادی به دلیل استحکام و دوام بالاتر نسبت به الیاف شیشه
  •  استفاده از الیاف کربن برای کاهش الکتریسیته ی ساکن تولید شده در رایانه های لپ تاب و چاپگر ها به دلیل رسانا بودن این الیاف

کاربرد فیبر کربن در تقویت سازه ها

صدها هزار پل، پارکینگ، ساختمان بلند و دیگر سازههای بتنی و چوبی در دنیا، به تقویت و ترمیم نیاز دارند. بازار محصولاتی که بتوانند این کار را انجام دهند بسیار گسترده است. بیش از ۱۵۰۰ سازه بتنی تاکنون با کامپوزیت تقویت شده اند. هنگامی که از کامپوزیتها به جای فولاد استفاده میشود، زمان ساخت و ساز کاهش یافته و وزن کلی سازه به مقدار قابل توجهی کم میشود و در اغلب موارد اختلال ایجاد شده در کارهای دیگر کاهش مییابد. تقویت کننده های کامپوزیتی معمولاً از صفحات فولادی ارزان تر نیستند ولی کارایی بهتری دارند.

شرایط نگهداری الیاف کربن

  • الیاف کربن باید در محیطی خشک دمای ۴ تا ۴۰ درجه سانتی گراد و دور از تابش نور خورشید نگهداری شود.

خصوصیات 5 نوع الیاف کربن

خصوصیات 5 نوع الیاف کربن

1. الیاف کربن با مقاومت معمولی

در درجه حرارت (شعله قرمز) این نوع الیاف بدست می آید این نوع الیاف مقاومت کششی خوبی داشته و کرنش گسیختگی (Elongation to brake) آن حدود و مدول الاستیسیته پایین می باشد.

2. الیاف با سفتی بالا (HT)

در درجه حرارت الیاف HT (سفتی بالا) بوجود می آید. مقاومت کششی این الیاف تقریبا می‌باشد. که مقاومت بالایی است در کرنش گسیختگی مدول آن که نسبتا پائین است.

3. الیاف با مدول های بالا (High – Modulate Fibers)

الیاف HM در مرحله گرافیتاسیون تحت درجه حرارت بدست می آید. کرنش گسیختگی این الیاف خیلی پائین (۶%) مقاموت آن هم کم (در حدود می باشد. مدول الاستیسیته آن خیلی بالا در حدود تا می باشد.

4. فیبر کربن با مدول هایی فوق العاده بالا الیاف (UHM Ultra Modulus Fibers)

در مرحله گرافیتاسیون و تحت درجه حرارت بدست می آید. این الیاف در مقاومت کششی پائین مدول خیلی بالایی دارد. کرنش گسیختگی آن کمتر از می باشد.

قطعاتی که از الیاف کربن UHM ساخته شده اند کاملا سخت بوده و این قطعات در مکانهای مخصوص مورد استفاده قرار می گیرند چونکه کرنش گسیختگی آنها پائین است به همین دلیل در برابر ضربه ضعیف می باشد.

5. الیاف و فیبر کربن با مدول متوسط (Intermediate Modulus Fibers)

این الیاف (IM) جدید بوده و هنوز هم در حال آزمایشات تحت بارهای دینامیکی است. این الیاف دارای کرنش گسیختگی بالایی (در حدود ) می باشد. مقاومت کششی آن خیلی بالا (در حدود ) می باشد. این مقاومت در مدول الاستیسیته خوب بدست می آید.

3.1/5 - (65 امتیاز)
سئوالات متداول

منابع تولید فیبر کربن عبارت است از: الیاف کربن ساخته شده از گیاهان یا سلولوزی، فیبر کربن ساخته شده از قیر، الیاف کربن ساخته شده از پلی اکریل نیتریل(PAN)

الیاف کربن با توجه به تعداد فیلامنت، استحکام در برابر حرارت و مدول الاستیک تقسیم بندی می شوند..

مقاومت کششی و مدول الاستیسیته ی بسیار بالا،ضریب انبساط گرمایی پایین، مقاوم در برابر محیط خورنده ی اسیدی و مواد شیمیایی، قوی تر از سایر مصالح سنتی مانند فولاد و ۷۰% سبکتر از آن از ویژگی های الیاف کربن است

جهت مقاوم سازی و تعمیر ساختمان ها و سازه های بتنی از الیاف کربن استفاده می شود.

کامپوزیت الیاف کربن/اپوکسی یکی از پرکاربردترین کامپوزیتهای زمینه پلیمری میباشد که به دلیل خواص ویژهای از قبیل استحکام بالا نسبت به وزن، سفتی ویژه بالا،مقاومت خوردگی بالا و مقاومت در برابر تابش اتمی، مصرف بالایی در صنایع مختلف دارد.

اکسیداسیون، کربنیزاسیون و گرافیتاسیون
پرسش و پاسخ
13 نظر
  1. با سلام و خسته نباشید
    الیاف کربن چند نوع دارد و تفاوت آنها بایکدیگر در چیست ؟ ممنون

    1. الیاف frp در انواع مختلفی از جمله الیاف کربن و شیشه و لمینیت و…. در بازار موجود می باشد که الیاف کربن هم بسته به نوع فیبر کربن معمولا بر اساس تعداد فیلامنت، مقاومت کششی، مدول الاستیسیته، و دمای نهایی عملیات حرارتی دسته‌بندی می‌گردند. برای توضیحات بیشتر به صفحه الیاف کربن مراجعه فرمایید.

    1. با سلام و احترام
      الیاف کربن تقریباً یک سوم فولاد وزن و ۵ الی ۱۰ برابر آن مقاومت دارد.
      و دارای مزایای بیشتری نسبت به فولاد دارد برخی از مزایای الیاف کربن مانند نسبت بسیار زیاد استحکام به وزن و مقاومت کششی بالای آن می باشد

  2. با عرض سلام و خسته نباشید
    چه دلایلی باعث میشود که برای مقاوم سازی ستون بتنی از الیاف کربن استفاده شود ؟

    1. با سلام و احترام
      دلایل متنوع و زیادی وجود دارد که باعث می شود در مقاوم سازی ستون های بتنی از کامپوزیت های FRP استفاده شود دلایلی همانند :افزایش مقاومت خمشی ستون ، افزایش مقاومت برشی ستون ، افزایش مقاومت فشاری ستون ، افزایش مقاومت در برابر خوردگی،افزایش دوام و عمر ، کنترل گسترش ترک و عرض ترک وجود دارد.

  3. سلام مزیت استفاده از الیاف کربن نسبت به الیاف شیشه چیه؟ آیا شیشه بهتر نیست؟

    1. با سلام و احترام
      الیاف کربن مدول الاستیسییته بسیار بیشتری نسبت به دو نوع دیگر دارند و به همین دلیل الیاف کربن در کاربردهای ویژه که نیاز به مدول زیاد و تغییر شکل کم می باشد، کاربرد دارد و شاید بتوان مدول زیاد را عامل اصلی ارجحیت الیاف کربن نسبت به الیاف شیشه در کاربردهای خاص دانست

  4. آیا الیاف کربن دارای آیین نامه می باشد و از کجا میتوان تهیه نمود ؟

  5. سلام و تشکر از اطلاعات مفیدی که ارایه نمودید
    آیا شما الیاف کربن مناسب به عنوان افزودنی به رزین اپوکسی به منظور رسانا کردن آن موجود دارید

نظر خود را درج کنید..

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *